Click op de gewenste straat om informatie over die straat te krijgen, veelal inclusief (een deel van) de bedrijven die er vroeger gezeten hebben en vaak ook met een link naar foto’s.
1e Katendrechtsehaven
1e Katendrechtsehoofd
2e Katendrechtsehaven
2e Katendrechtsehoofd
3e Katendrechtsehaven
3e Katendrechtsehoofd
1e Rijnhavenstraat
2e Rijnhavenstraat
Ambonpad
Astanaplein
Atjehstraat
Bananenstraat
Basaltstraat
Bellefleurhof
Beneden Oudeweg
Bolderpad
Boven Oudeweg
Brede Hilledijk
Buizenpark
Bundweg
Centenpad
Deliplein
Delistraat
Derde Katendrechtsehaven
Derde Katendrechtsehoofd
Donarpad
Dordtsestraatweg
Dorpsweg
Dukdalfpad
Eerste Katendrechtsehaven
Eerste Katendrechtsehoofd
Eerste Rijnhavenstraat
Ertsstraat
Freijapad
Fruitlaan
Fruitstraat
‘s-Gravenweg
Groenendaal
Groenendaalseweg
Groenedijk
Harsdijk
Henkesplein, Dolf
Hillelaan
Hogedijk
Jangtsekiangpad
Kaappark
Kabelhof
Karvelsedijk
Katendrechtsedijk
Katendrechtsehaven
Katendrechtsehof
Katendrechtsekade
Katendrechtselaan
Katendrechtse Lagedijk
Katendrechtsestraat
Katendrechtse Veerdam
Katendrechtse Veerhaven
Katendrechtsewal
Katendrechtseweg
Katendrechtse Zeedijk
Koomanskade, Nico
Koninklijke Straatweg
Kraton
Linker Veerdam
Linker Veerhaven
Lombokstraat
Maashaven
Maashaven N.z.
Maashaven O.z.
Maashavenkade
Maashavenstraat
Maashavenweg
Moffendijk
Molendijk
Nieuwe Maas
Notarisappelhof
Nijghkade, Paul
Oudeweg
Oude Zijdewindsedijk
Overzetveer
Pantserpad
Parallelweg
Parlevinkerpad
Petroleumhaven
Pudongstraat
Pontveer
Rechthuislaan
Rechthuisstraat
Roeierpad
Roeierstraat
Rubberstraat
Rijnhaven
Rijnhaven O.z.
Rijnhaven Z.z.
Rijnhavenbrug
Rijnhavenkade
Rijnhavenstraat
Schuitveer
Schulpweg
Shanghaiplein
Siloplein
Silostraat
Slot Valckensteijnsedijk
Smalle Hilledijk
Staalstraat
Sterappelhof
Stoep
Stoombootveer
Strekdam
Sumatraweg
Tarakanpad
Thomsenstraat
Timorstraat
Tolhuisbocht
Tolhuislaan
Tolhuisstraat
Tweede Katendrechtsehaven
Tweede Katendrechtsehoofd
Tweede Rijnhavenstraat
Ulaanbaatarplein
Veerlaan
Vildersteeg
Walhallalaan
Wetering
Wigstraat
Wodanstraat
onbekende straat = zoekplaats
voor bedrijven en instellingen
waarvan de straat niet bekend is
NB: in de formele schrijfwijze van straatnamen c.a. worden geen cijfers gebruikt en worden additieven als ‘haven’ en ‘hoofd’ nooit los geschreven. (Dat hieronder desondanks een ingang op cijfer wordt geboden, is vanwege het gebruiksgemak). Afkortingen als zuidzijde vinden plaats met punten, dus niet Zz maar Z.z. Omdat hier in de praktijk nogal eens van afgeweken wordt, is dat dus best een aandachtspunt, al helemaal omdat ook in formele stukken veelvuldig tegen de zelf verordonneerde regel wordt gezondigd. Verder hebben wij hier voor het gebruiksgemak twee afwijkingen van de ‘oude’ spelling ingevoerd:
1) in oude namen zijn de dubbele ‘e’ (zoals in Breede), de dubbele ‘o’ (zoals in Hooge), de ‘ch’ (zals in Katendrechtsche) en de mannelijke ‘n’ (zoals in Katendrechtschen) weggelaten;
2) in de sortering wordt vanwege een spatie tussen twee woorden in dezelfde naam deze naam niet hoger gezet (zodat bijvoorbeeld Katendrechtse Lagedijk volgt op Katendrechtselaan).
De in 1895/1896 opgenomen straatnamen waren:
Hilledijk (O.z.) even genummerd
Katendrechtschendijk (N.z.) oneven genummerd
Katendrechtschekade (N.z.) zowel even als oneven
Katendrechtschekade (Z.z.) even genummerd
Katendrechtschen Veerdam (O.z.) ongenummerd
Katendrechtschen Veerdam (W.z.) ongenummerd
Paralelweg (W.z.) oneven genummerd
Rijnhaven (O.z.) zowel even als oneven
Rijnhaven (Z.z.) even genummerd
Sumatraweg (W.z.) oneven genummerd
Sumatraweg (O.z.) zowel even als oneven.
Desondanks waren er natuurlijk méér straten die (geheel of gedeeeltelijk) op Katendrecht betrekking hadden, maar die op dat moment niet meer bestonden of die binnen een andere wijk van Rotterdam lagen. Dit zijn dus de namen van de straten die zich op het schiereiland Katendrecht bevonden.
In de hiervóór opgenomen blauwe lijst staan álle straatnamen c.a. waarvan wij aannemen dat deze op enigerlei moment met Katendrecht verbonden waren, dus niet alleen aan het schiereiland, maar ook aan het ‘oude’ Katendrecht en het Katendrecht dat onderdeel was van de gemeente Charlois, voor zover wij een relatie kennen of vermoeden met het huidige schiereiland. Dit alles wil echter (nog) niet zeggen dat al deze namen ook daadwerkelijk met Katendrecht te maken hebben of hadden. Van sommige straatnamen is de informatie nogal warrig en is er zelfs sprake van elkaar tegensprekende informatie. Vandaar dat veel tijd gestopt is in het verzamelen van oude kaarten en plattegronden, op grond waarvan relevant basismateriaal geconstrueerd zou moeten kunnen worden.
Tot 1811 was Katendrecht zelfstandig. Daarna tot 1816 met Charlois samengevoegd. Vervolgens tot 1874 opnieuw zelfstandig. Daarna weer met Charlois samengevoegd.
En in 1895 werden zowel Charlois als Katendrecht bij Rotterdam gevoegd. Vanaf dát jaar staat Katendrecht als onderdeel van wijk 25 opgenomen in het adresboek (AB): “Wijk 25 is begrensd door eene lijn loopende uit het bovenste snijpunt der assen van de Maas en van de Koningshaven, door het midden der Maas tot aan de IJsselmondsche grens, van daar die grens en de Charloische volgende tot in het midden der Maas tegenover het haventje van Charlois, dat midden volgende tot het benedenste snijpunt der assen van de Maas en de Koningshaven en van daar langs de aslijn der Koningshaven tot het punt van begin”. Helaas ontbreken in dit adresboek uitgerekend twee pagina’s die op Katendrecht betrekking hebben. Die zijn dus ‘gerepareerd’ met informatie uit het adresboek 1896 (zodat het soms dus niet geheel zeker is dat de informatie over 1895 correct is; maar veel zal het niet verschillen).
waar wij nu mee bezig zijn
Een ‘monnikenwerk’ waar wij zo nu en dan mee bezig zijn is het doorspitten van de oude Rotterdamse adresboeken (AB) van 1895 tot en met 1939 . Vóór 1895 heeft geen zin, want toen was Katendrecht nog niet door Rotterdam geannexeerd. En na 1939 zijn er geen adresboeken meer uitgekomen. In het Gemeentearchief bestaan wel klappers op straatnaam, maar daar staan alleen de ingeschreven bewoners in en niet de bedrijven. Bovendien zijn de klappers na 1950 vanwege de privacy niet toegankelijk (evenmin als de geboorte-inschrijvingen die minder dan 100 jaar geleden plaatsvonden).
Overigens staan zelfs in genoemde adresboeken niet alle bewoners opgenomen: in ieder geval niet degenen die hun huur kortlopend per week betaalden. Daardoor kan het voorkomen dat iemand het ene jaar wel, het daaropvolgende jaar niet en het dááropvolgende jaar weer wél in het adresboek staat.
Ook hebben wij het (digitale) telefoonboek (TB) uit 1915 en 1950 doorgenomen en verwerkt.
over straatnamen en huisnummers
Voor wie het interesseert, nog dit. Pas in 1796 heeft Napoleon verordonneert dat alle opstal een straatnaam en een huisnummer moest hebben. Daarbij was aangegeven dat de linkerkant van een straat oneven en de rechter kant even genummerd diende te zijn. Op 4 februari 1805 werd daarmee in Parijs begonnen. Toch duurde het tot 1875 – dus honderd jaar later! – dat dit ook in Nederland gebeurde, voor het eerst in Amsterdam. Dit besluit geldt in Nederland nog steeds, ook al is dat besluit ondertussen natuurlijk in een ‘eigen’ wet vastgelegd: de Wet Basisregistraties Adressen en Gebouwen; deze wet werd op 1 juli 2009 van kracht.
Vóór die tijd waren (in Nederland) huisnummers dus een zeldzaamheid. Straatnamen kwamen wél voor, maar deze onstonden veelal in de volksmond – bijvoorbeeld de straatweg naar Dordrecht werd de Dordtschestraatweg, of de dijk langs het water in de polder de Hille werd Hilledijk (en die dijk kon dan vervolgens nog lang, breed, groen, of wat dies meer genoemd worden, om zo de diverse dijksegmenten van elkaar te kunnen onderscheiden). En ook dan kon naast de min of meer officiële / gangbare naam weer een bijnaam onstaan, zoals bijvoorbeeld het Centepad als bijnaam van de Sumatraweg. Bovendien wilden die straatnamen nog wel eens wijzigen, door welke ooorzaak (zoals spraakgebruik, annexatie, gebiedsplanning) ook. Een mooi voorbeeld op Katendrecht is het vestigingsadres van kinderopvang ’t Bootje: achtereenvolgens de Basaltstraat, de Staalstraat en nu de Tweede Katendrechtsehaven … maar in al die tijd is het kinderdagverblijf níet verplaatst!
Dat hield dus in dat de locatie van een perceel of een opstal omschreven werd. Zo mogelijk met een duiding van een straatnaam, maar veelal iets als ‘achter de strekdam’ of ‘bij de Veerhaven’ of ‘tegenover het land van …’. In steden werd vaak gebruik gemaakt van kenekenen als gevelstenen of uithangborden, maar ook daar moest dan nog een omschrijving bij om het gewenste pand te vinden. Zelfs de hier en daar al vóór 1796 bestaande perceelnummers werden nog niet echt gebruikt – ook al omdat die nummering meestal niet aan de straat, maar aan de hele wijk gekoppeld was en daarmee was dus nog niet veel opgelost. Maar ook ná 1796 hield nog lang niet iedereen zich eraan. Probeer maar eens de huisnummers van Katendrechtse buitenverblijven als Buitenzorg, Lommeroord, Lommerrijk of Ons Genoegen te vinden …
Maar áls er al een straatnaam gegeven werd, dan gaf ook dat vaak nog onduidelijkheid. Want bewoners hadden het recht om zelf de naam van hun straat te kiezen. Dat leidde tot grote diversiteit en zeker niet tot eigerlei samenhang tussen de diverse namen – integendeel: eeenzelfde naam kon dus vaker voorkomen. In de Gemeentewet van 29 juni 1851 is dan ook verordonneerd dat nog slechts het gemeentebestuur de straatnaamgeving dient te regelen. Met ingang van 1896 is dat ook binnen de gemeente Rotterdam zo geregeld.
Nog even terug naar de huisnummering. Gebruikelijk is dus dat in straten de nummering aan de ene kant even en aan de andere kant oneven is. Dat wordt ook geadviseerd bij straten waarbij slechts aan één kant gebouwd wordt (en dat is keurig uitgekomen bij de Delistraat – waarbij wij ons echter dienen te realiseren dat het oorspronkelijk de bedoeling was dat daar geen plein kwam, maar dat op de plek van het huidige plein eveneens een woonblok met winkels zou zijn gebouwd). Vanwege de afmetingen van panden komt het echter zelden voor dat de even en oneven nummers precies op elkaar volgend tegenover elkaar liggen.
Als er een combinatie van winkels en woningen is, dan wil de nummering nog wel eens afwijkend zijn en dat al helemaal als er ook nog letters aan het huisnummer worden toegevoegd. Zodat het niet wil zeggen dat de toevoeging A altijd op de begane grond en/of een winkel duidt. Een mooi voorbeeld is de Delistraat. Zo is Deli Bird Thai Kitchen gevestigd op de nummers 44-A en 46-C, terwijl beide ruimten van dit etablissement toch echt naast elkaar op de begane grond zijn gesitueerd …
Dan wil er nog wel eens hernummerd worden, waardoor het inzicht in het gebruik van een pand door de jaren heen opeens verdwenen is. Een voorbeeld op Katendrecht is de Katendrechtsestraat, waar vanwege de stadsvernieuwing panden werden afgebroken en weer opgebouwd en de oorspronkelijke nummering lang niet overal meer klopte. En soms loopt de nummering niet (meer) door, bijvoorbeeld in de Tolhuisstraat, waar destijds bij de hernummering rekening is gehouden met niet gerealiseerde sloop en nieuwbouw. Dan hebben we het nog niet eens over appartementengebouwen, waarbinnen de nummering soms doorlopend oneven en even is (zoals bijvoorbeeld aan de Kabelhof) maar niet altijd (zoals bijvoorbeeld aan de Maashavenstraat). En soms zijn er ook onverklaarbare verschillen. Zoals bijvoorbeeld bij de Fenix loodsen aan de Veerlaan. Volgens de op het Kadaster geënte Bag Viewer is Fenix 1 nr 13, de aangebouwde kantine nr 11 en Fenix 2 nr 23. Maar op de kaart van het Kadaster is Codrico nr 7, Fenix 1 nr 9, de kantine nr 11, de oude portiersloge nr 13 en Provimi (aan de andere kant van Fenix 2) nr 23 …
En voor de liefhebber hier twee voorbeelden hoe zo’n beetje de laatste straatnamen van Katendrecht (i.c. Astanaplein, Bundweg, Dolf Henkesplein, Jangtsekiangpad, Maashavenweg, Nico Koomanskade, Paul Nijghkade, Pudongstraat, Rijnhavenkade, Shanghaiplein en Ulaanbaaterplein) zijn ingetekend:
Stichting Historisch Katendrecht 